Het is net november, Sinterklaas is nog lang niet in het land. En toch vragen mijn kinderen al wanneer ze weer hun schoen mogen zetten! Wanneer dat schoenzetten weer van start gaat, weet ik wel. In ieder geval op de dag dat de beste man, Sinterklaas dus, weer aangekomen is in Nederland. De grote vraag is alleen, hoe vaak mogen kinderen hun schoen zetten? In het verleden mochten mijn kinderen één jaar elke dag hun schoen zetten. Maar nadat ze drie keer een lege schoen aantroffen, was de lol ervan af. Sindsdien houden wij de woensdag en de zaterdag als schoenzet avond aan. Maar hoe doen andere gezinnen dat? Hoe vaak mogen andere kinderen hun schoen zetten? En wat is de traditie erachter eigenlijk?
De schoenzet traditie
Dat het Sinterklaasfeest een traditie in Nederland is, is inmiddels wel duidelijk. Dat de één er veel meer waarde aan hecht dan de ander, is me ook wel duidelijk. Ik wil het ook helemaal niet hebben over het in stand houden van de traditie. Ik wil weten waar het ‘schoen zetten’ eigenlijk vandaan komt. Ik heb het me als kind serieus nooit afgevraagd. Waarom zou ik ook? Ik zette mijn schoen, zong een liedje en de volgende dag zat er een cadeautje in mijn schoen en ik was blij. Omdat mijn kinderen dit nu weer doen, kan ik het een traditie noemen die ik in stand houd. Maar waar komt het vandaan? Nu vraag ik het me wel een keer af. Gelukkig is daar Wikipedia die mij daar direct antwoord op geeft:
“In de Nederlanden zet men vanaf ten minste de 15e eeuw de schoen. In eerste instantie gebeurde dat in de kerk en was de opbrengst voor de armen.
Uit archiefstukken blijkt dat vanaf 1427 in de Sint-Nicolaaskerk in Utrecht schoenen werden gezet op 5 december, pakjesavond. Rijke Utrechters legden wat in de schoenen en de opbrengst werd verdeeld onder de armen op 6 december, de officiële sterfdag van de Heilige Nicolaas.
Uit de 16e eeuw bestaan beschrijvingen van het schoen zetten door kinderen in de huiskamer.
Opvallend is dat vooral jongens een roe of zakje zout in de schoen vonden als teken dat ze te oud werden bevonden om nog aan het kinderfeest mee te doen.”
Tot welke leeftijd schoenzetten?
In de 16e eeuw kregen jongens dus een roe of een zakje zout wanneer ze te oud waren om mee toen doen aan het schoen zetten. Welke leeftijd deze jongens hadden, dat stond er niet bij. Maar ik kan me zo voorstellen dat je met 10 jaar echt niet meer met je schoentje hoefde aan te komen. Zo zie je maar dat tradities in de loop van de tijd veranderd. Ik kan mijn tienjarige namelijk niet verbieden om haar schoen te zetten. Ondanks dat ze op haar leeftijd heus wel weet wie dat schoentje vult, blijft ze het schoen zetten spannend en leuk vinden. Maar goed, zij heeft dan ook nog een jonger broertje en zusje die beide nog in Sinterklaas geloven. Dat zij het spel mee mag spelen, komt haar dan ook wel heel goed uit.
Ik denk dat wanneer mijn jongste dochter de leeftijd bereikt dat ze niet meer in Sinterklaas gelooft, ik voorstel om de kleine cadeautjes (in de schoen dus) achterwege laat. En het opspaar voor een groot cadeau op Sinterklaasavond.
Echte regels zijn hier niet voor. Als ouder mag je helemaal zelf bepalen tot welke leeftijd je kind zijn of haar schoen mag zetten. Ik denk dat zolang de kinderen het leuk vinden, het ook leuk is om de traditie vol te houden.
Schoenzetkalender en of aftelkalender
Maar goed, de vraag was: hoe vaak de schoen zetten? Ook hier zijn geen vaste regels voor. Iedere ouder bepaalt zelf hoe zij het Sinterklaasfeest vieren. Je kunt het schema van het veel bekeken Sinterklaasjournaal aanhouden. Ook zijn er speciale schoenzetkalenders, welke ook direct als aftelkalender dienen. Deze kun je zelf maken, of je print deze schoenzetkalender uit.
Hier mogen onze kinderen twee keer per week hun schoen zetten. Op woensdag en op zaterdag.
Te vaak schoen zetten is niet goed
Dit doen wij omdat het voor de kinderen dan duidelijk is wanneer ze hun schoen mogen zetten. Zeker als je een schoenzetkalender erbij maakt. En twee keer per week is ook meer dan genoeg. Reden 1: anders krijgen ze echt teveel prul wat binnen drie weken toch weer door het hele huis slingert. Reden 2: overdaad schaadt. En wanneer je de schoenen niet elke dag vult, zal teleurstelling de overhand bij het schoen zetten krijgen.
Daarbij is het voor sommige, vooral jonge kinderen zo spannend, dat ze er slecht van slapen. De angst dat er iemand het huis binnenkomt om de schoen te vullen, kan nogal overweldigend zijn. Het is al een spannende tijd, regelmaat kan kinderen helpen om overzicht en daarmee rust te krijgen.
Nogmaals, iedereen mag zelf weten hoe vaak kinderen hun schoen mogen zetten.
Geen schoorsteen, wat nu?
Hoe doe je dat eigenlijk, dat schoen zetten? Persoonlijk vind ik dat er minimaal twee liedjes gezongen moeten worden. Ik bedoel, je moet er wel wat voor doen. Sommige kinderen gooien hun hele schoen vol met kunstwerken voor Sinterklaas. Anderen gaan gerichter te werk en doen subtiel hun verlanglijstje in de schoen. Ook wordt er vaak aan het paard van Sinterklaas gedacht en is een wortel in je schoen stoppen helemaal zo gek nog niet.
Maar waar zet je je schoen als je geen schoorsteen hebt? En ik denk dat er inmiddels meer huishoudens zonder schoorsteen zijn dan met schoorsteen. Een andere optie is de kachel. Schoorsteen, open haard, warmte… Tja de kachel dan maar. Maar door de vloerverwarming ontbreekt het hier ook nog eens aan een kachel! Wat moeten mijn kinderen nu? Ik heb ooit geroepen dat Sinterklaas bij ons de cadeautjes door de brievenbus gooit. Goede oplossing ook voor als kinderen bang zijn dat vreemden binnen kunnen komen! De brievenbus zit in de voordeur, de meest tactische plek is dan ook om je schoen bij de voordeur neer te zetten.
Brief van Sinterklaas in de schoen
Gaat je kind helemaal op in het feest van Sinterklaas? Dan is het leuk om af en toe een brief van Sinterklaas bij het cadeautje te stoppen. Er zijn standaard brieven van Sinterklaas op het internet te vinden, die je zo kunt uitprinten. Heel veel moeite hoeft het dus niet te kosten, maar voor je enthousiaste kind zal het heel waardevol zijn. Wanneer je kind het allemaal te spannend vindt, dan zou ik de brief van Sinterklaas achterwege houden. En alleen een schoencadeautje of wat Sinterklaas snoepgoed in de schoen doen.
Schoencadeautjes?
Hoeveel je besteed aan een schoencadeautje is ook voor iedereen anders. Eigenlijk een beetje hetzelfde verhaal als bij hoe vaak je kind zijn schoen mag zetten. Of tot welke leeftijd een kind zijn schoen mag zetten. Als ouder bepaal je ook de waarde van het cadeautje zelf. De één heeft nu eenmaal meer te besteden dan de ander. Maar gemiddeld gezien zal een schoencadeautje tussen de 1 euro en 5 euro kosten. Wil je niet iedere keer speelgoed in de schoen doen wanneer je kind zijn schoen gezet heeft? Dan kun je ook snoepgoed als een chocoladeletter of wat pepernoten in de schoen doen.
Al met al is het Sinterklaasfeest een kinderfeest. En ook het schoen zetten hoort bij het Sinterklaasfeest. Maar het moet wel leuk blijven voor iedereen. Bepaal dus van te voren goed, hoe vaak je kind zijn schoen mag zetten en wanneer.
1 Comment