Je vraagt je kind om iets voor jou te doen. Het is niet veel, bijvoorbeeld de tafel dekken voor het eten. Hij negeert je vraag. Je vraagt het nog een keer. Vriendelijk, want misschien heeft hij je de eerste keer niet gehoord. Nu weigert hij door simpelweg ‘nee’ te zeggen. Je kind luistert niet. Afhankelijk van je eigen stemming reageer je nogmaals op je kind. Ben je al moe en geïrriteerd, dan is de kans groot dat je je stem verheft en voor je het weet sta je te schreeuwen tegen je kind omdat hij niet luistert.
Hoe goed je je best ook doet om je kind op te voeden, iedere ouder loopt er een keer tegenaan. Je kind luistert niet naar jou! En of hij nu 3, 6 of 10 jaar is, het is en blijft een ongemakkelijke en ongewilde situatie. Zeker wanneer je kind in het openbaar niet luistert. Menig ouder heeft daar de meeste moeite mee. Want je probeert toch een bepaalde manier van opvoeden uit te stralen.
Niet luisteren in het openbaar
Bijvoorbeeld, je kind doet iets wat sociaal ongewenst is. Hij staat tegen een prullenbak te schoppen. Je vraagt hem dit niet te doen, maar hij luistert niet en gaat door. Doordat je je in een openbare omgeving bevindt, vraag je het niet nog eens vriendelijk maar grijp je in, met de kans dat je kind boos wordt. En dat maakt de situatie nog ongemakkelijker. Wat helpt in deze situatie? Hoe ga je hiermee om?
Wat je moet doen, hangt ook af van de leeftijd van je kind. Een driejarige die niet goed luistert, moet je anders aanpakken dan een tienjarige die niet naar je luistert. Maar wat helpt echt? De vraag die elke ouder stelt. Soms lijken je eigen opvoedmanieren genoeg te zijn om je kind te laten luisteren. Maar het kan ook zo zijn dat je met je handen in het haar zit en op zoek moet naar manieren die echt helpen om je kind te laten luisteren.
Wat helpt echt? Tips om je kind te laten luisteren
Zoals bij heel veel dingen in het leven, moet je bij jezelf beginnen. Luister jij ook naar je kind? Reageer jij altijd op de vragen die hij stelt? En hoe reageer je wanneer je kind niet naar je luistert? Wat echt helpt is een simpele verandering in je eigen handelen.
Tip 1: Verander negatieve commando’s in positieve instructies.
Als ouder heb je al snel de neiging om te roepen ‘Niet aanraken!’ ‘Niet rennen!’ oftewel ‘Niet doen!’. Vooral in de jongere leeftijdsfase kunnen kinderen nog niet goed redeneren. Wat ze horen is vooral ‘niet’, maar wat mag dan wel? Door positieve instructies te geven, wordt dit wel duidelijk voor jonge kinderen. Wat mag wel? ‘Lopen alsjeblieft.’ ‘Handjes op je rug.’
Je biedt op deze manier je kind niet alleen een oplossing, maar de tone of voice is vaak ook een stuk gezelliger wanneer je zegt wat allemaal wél mag in plaats van wat niet mag.
Tip 2: Kom niet met een hele waslijst vol taken
Als je wilt dat je kind luistert, zorg dan dat je op het niveau van je kind denkt. Houd de opdracht beknopt en vertel ze stap voor stap wat te doen.
Voorbeeld: Je kind moet zich klaarmaken voor vertrek. Een driejarige geef je eerst de opdracht om zijn schoenen te halen. Vervolgens vertel je hem dat hij zijn schoenen aan moet trekken. En zo ga je stap voor stap het proces door. Een tienjarige zou genoeg moeten hebben aan de woorden ‘wil je je klaarmaken, want we gaan zo vertrekken’.
Tip 3: Maak het leuk door humor en spelen
Door er een beetje humor in te gooien, houd je het voor jezelf ook luchtig wanneer je kind niet in één keer luistert. Dat helpt echt! Maar ook je vraag of opdracht spelenderwijs brengen is een manier om de aandacht van je kind te trekken. Spelen is hoe kinderen leren, verbinden en communiceren.
Voorbeeld: wil je niet dat je kind tegen de prullenbak blijft trappen, leid hem af door hem te tikken en te zeggen ’tikkie, jij bent hem’. Op een spelende manier trek je de aandacht van je kind en zorg je ervoor dat hij uiteindelijk toch naar je luistert.
Tip 4: Leef je in
Dat je kind niet direct jouw opdracht wil uitvoeren, komt waarschijnlijk omdat hij ergens mee bezig is. Hij kijkt naar zijn favoriete you-tuber, hij is bezig met zijn huiswerk of misschien zit hij midden in een bladzijde van een boek. Probeer je in te leven en te bedenken of er een andere oplossing is. Is het heel erg als het vijf minuten langer duurt voordat hij doet wat je vraagt? Of bied hem aan om na de ‘opdracht’ weer verder te gaan met waar hij mee bezig was.
Tip 5: Stel jezelf de volgende vragen wanneer je kind niet luistert
Wat ook echt helpt is om jezelf deze vragen te stellen. Want zoals ik in het begin al schreef, vaak begint het bij jezelf.
– Waarom luistert mijn kind niet? Er zijn heel wat redenen waarom je kind niet luistert. Door erachter te komen wat de reden is, kun je om te beginnen dat veranderen of aanpassen.
– Hoe voelt mijn kind zich? Dat je kind niet luistert kan zijn doordat hij zich verdrietig of bang voelt.
– Hoe belangrijk is het dat hij nu luistert? Is het van levensbelang dat hij nu luistert? Is er bijvoorbeeld gevaar? Dit mag je hem dan gerust duidelijk maken. Laat hem weten dat de urgentie hoog is. Of moet hij luisteren omdat je graag wil dat er geluisterd wordt. En natuurlijk is het belangrijk om je kind op te voeden, maar door de noodzaak altijd hoog te zetten, weet een kind uiteindelijk niet meer wanneer iets echt van belang is of niet. Met als gevolg dat je kind helemaal niet luistert.
Wat dus echt helpt is balans. Het vinden van balans in het laten luisteren van je kind.
Kind luistert niet afbeelding: TunedIn by Westend61/shutterstock
