Als kind werd mij altijd verteld dat ik uit de klei getrokken was. Geen idee wat dat inhield, maar ik nam het voor lief. Ik was er, ik had een vader en een moeder, elke avond eten op mijn bord en een warm bed. Wat kon mij het verder schelen waar ik vandaan kwam. En met de vraag ‘waar komen baby’s vandaan’, was ik ook zeker niet bezig.
Mijn kinderen daarentegen wel. Toen laatst mijn kleintjes vroegen ‘hoe komt de baby eruit?’, ging ik me afvragen waar die fabeltjes eigenlijk vandaan kwamen? En wat bedoelden ze daar eigenlijk mee? Want onze generatie kon je nog wel voor de gek en tevreden houden met die gekke fabeltjes, maar tegenwoordig wordt er een eerlijk en uitgebreid antwoord verwacht.
Ik ging op onderzoek uit. Waarom die ooievaar? Hoezo komt een baby uit de boerenkool of uit de klei? Waar komen de ‘waar komen baby’s vandaan fabeltjes’ vandaan?
Het ooievaar fabeltje
De ooievaar wordt gezien als een gelukbrenger. Zijn naam betekent namelijk ‘geluksdrager’. Vandaar dat hij altijd met een baby (het geluk) in zijn bek komt aanvliegen.
Het ontstaan van de fabel over de ooievaar bij een geboorte van een kindje dateert uit de middeleeuwen. Ja, toen werd de vraag ‘waar komen baby’s vandaan’ blijkbaar ook al gesteld! De terugkeer van de ooievaar was één van de meest opvallende signalen voor de komst van de lente. De winterperiode was voorbij en de boeren gingen hun land weer op.
Het huis waarop deze geluksbrenger zijn nest bouwde, was gezegend en bleef vrij van alle onheil. Een goed jaar met een grote oogst stond voor de deur. Geen bliksem zou inslaan op het huis en de bewoners zouden geen ziekten of andere tegenslagen meemaken. Lees hier meer over de ooievaar-fabel.
Daarnaast is de ooievaar-fabel verzonnen omdat onderwerpen als geboorte en seksualiteit absoluut niet besproken werden en daarom werd er een fabeltje omheen verzonnen. De ooievaar werd hiervoor gebruikt omdat het beest symbolisch bekend stond als geluk en voorspoedbrenger.
Ook kwam ik tegen dat de ooievaar na de geboorte van een baby de “ziel” zou overbrengen naar de baby, zodat het kind gelukkig zal worden.
Het ooievaar fabeltje is vanuit Duitsland naar Nederland gekomen. En pas bij de geboorte van prinses Juliana in 1909 is het in Nederland een populair geboortesymbool geworden.
De baby komt uit de boerenkool
Waar komen baby’s vandaan? Ik kende eigenlijk alleen maar ‘uit de boerenkool’, maar ik kwam er dus achter dat baby’s ook uit de rode kool komen.
Vroeger was er blijkbaar een één of andere vreemde gene over het lichaam, praten over seks was taboe. En daardoor werd er ook niet over de geboorte gesproken. Want wat eruit kwam, moet er ook op de een of andere manier ingekomen zijn. Kinderen groeiden gewoon op het land, in de rode kool en werden er op het juiste moment uitgehaald. Op zich een mooie cryptische vergelijking, maar echt verhelderend is het niet. Zeker niet wanneer je alles, zoals een kind dat zou doen, nogal letterlijk neemt.
De boerenkool heeft eigenlijk hetzelfde verhaal als de rode kool, het kind werd als één uit duizenden door zijn ouders uit een veld geplukt.
En zoals mij verteld werd, je bent uit de klei getrokken
Mijn ouders vertelden dus altijd dat ik uit de klei getrokken was. Uit de klei getrokken betekent iets doen als een boer, oké dat zou wel kunnen kloppen, een beetje boers was ik wel. Maar ik denk dat het een link was naar het boerenkool verhaal. Alleen groeide er bij mij geeneens kool, maar werd ik rechtstreeks uit de klei getrokken. Mooi is dat…
De ooievaar nog steeds populair, de boerenkool niet
Ooievaars zien we nog steeds overal voorbij komen. Staan ze niet op het geboortekaartje, dan vliegen ze wel door je ruit als er een baby geboren is. De boerenkool zien we eigenlijk niet meer terug* en vele kennen deze fabel geeneens. Wellicht heeft dit te maken met de gedachte achter het krijgen van een baby.
Waar moeders vroeger achter elkaar baby’s uit de boerenkool trokken en het kind dankbaar moest zijn dat het als één uit duizenden door zijn ouders geplukt werd, is tegenwoordig een baby een kostbaar geschenk dat dankbaar in ontvangst genomen wordt. (Bron: Jef de Jager)
*Ik zie overigens wel een geweldige leuke insteek voor een geboortekaartje, jammer dat er hier geen baby’s meer komen. Maar gelukkig weten we nu wel allemaal waar baby’s vandaan komen.
1 Comment