Opvoedboeken en dat soort shit

Het ouderschap is een mijnenveld, één verkeerde stap en kapoef! Je wordt erop afgerekend.

We weten allemaal dat kinderen niet met een gebruiksaanwijzing geboren worden en toch zijn er vele te vinden. Voor elke fase en situatie is er wel een beschreven handleiding, meerdere zelfs. En als je er eenmaal een aantal gelezen hebt, blijken ze allemaal tegenstrijdig met elkaar.

Zijn er nog normale kinderen? Vraag ik me weleens af. Want overal is wel een richtlijn, een hokje of een opvoedboek voor. Het speuren naar problemen bij kinderen om er vervolgens een sticker op te plakken, maakt vele ouders onzeker. Maar helaas is het zo dat onze maatschappij dit voedt, een label betekent namelijk hulp en geld en weer een reden om nóg een opvoedboek te schrijven.

Overgevoelig? Faalangst? Gedragsproblemen door een sterke wil? Persoonlijke eigenschappen worden opeens problemen in de opvoeding en als ouder krijg je al snel het gevoel dat er iets mis is met je kind.

Er is helemaal niks mis met je kind!

Je kind is een kind met zijn eigen karakter, zijn eigen eigenschappen en eigen eigenaardigheden. Daar is inderdaad geen gebruiksaanwijzing voor, want elk kind en elke situatie is anders. Er zit niks anders op dan zelf uit te zoeken wat de juiste handleiding is voor jou en je kleintje. En helaas is dat waarschijnlijk het ene hoofdstuk uit dat ene opvoedboek en het volgende hoofdstuk uit het andere. 

Dus ja, theoretisch zijn opvoedboeken goed. Een houvast voor bepaalde opvoedsituaties en ook zeker een houvast voor bepaalde eigenschappen die een kind kan hebben. Maar dat is het ook: het is theorie. En hoe het in de praktijk wel werkt voor de één, werkt het in de praktijk niet voor de ander. De één denkt dat Jo Frost de Satan van het ouderschap is en de ander volgt haar als een mak lammetje zoals een discipel Jezus Christus volgt, om maar een voorbeeld te noemen…

De praktijk is: we hebben allemaal een moederinstinct, een moedergevoel als het onze eigen kinderen betreft. De opvoedboeken en de grote Moeder Theresa voorbeelden zijn leuke theoretische handvaten, maar het moederinstinct is het grootste hulpmiddel en de beste handleiding die je kunt volgen in het opvoeden en begeleiden van je eigen kleintje.

En nee, dat betekent niet dat dat opvoedgebeuren altijd goed gaat aan de hand van je moederinstinct. Want het maakt niet uit wat we voelen of doen, niemand kan garanderen dat wat je doet het beste is voor je kind. Eigenlijk is het opvoeden van je kleintje een soort van wetenschappelijk onderzoek en het resultaat zul je pas zien over een jaar of 20.

En ongetwijfeld zullen onze nakomelingen dan weer allerlei opvoedboeken gaan schrijven over hoe dat opvoeden allemaal beter en anders kan.